1. Bəzən insan sosial təcridin qaçılmaz olduğunu hiss edir. Elə anlar olur ki, insan şüurlu şəkildə özünü cəmiyyətdən kənarlaşdırır, elə anlar da var ki, bunu həyat özü diktə edir. Ənənəvi olaraq insanın sosial bir varlıq olduğu deyilir, amma bəlkə də bu, natamam həqiqətdir. Düzdü, bəlkə də, insan eyni zamanda həm sosial, həm də təkliyə meyilli bir varlıqdır sadəcə hansı tərəfinin üstün gəldiyini həyat şəraiti və şəxsi düşüncələri müəyyən edir.

Sosial təcrid bizə özümüzü tanımaq imkanı verir. Çünki çox zaman fərqinə varmadan öz kimliyimizi başqalarının fikirləri və münasibətləri üzərindən formalaşdırırıq. Amma nə zaman ki özümüzlə baş-başa qalırıq, o zaman bu suallar ön planda olur: Mən kiməm? Mənim həqiqətən istədiyim nədir? Mənim dəyərlərim özümə məxsusdur, yoxsa sadəcə ətrafın mənə aşıladıqlarıdır?

Təcridin ən çətin tərəfi öz düşüncələrimiz və qorxularımızla üzləşməkdir. Biz çox vaxt sosial münasibətləri bu qorxuları susdurmaq üçün bir vasitə kimi istifadə edirik. Amma sosial təcridə girəndə bu səslər güclənir, bizə cavab tələb edən suallar verir. Və bəlkə də bu səbəbdən insanlar sosial münasibətlərə hədsiz dərəcədə bağlıdırlar—öz daxili səslərindən, sorğulamalarından qaçmaq üçün.

Bəzi şeyləri instinktiv olduğu üçün etməmək çətindir, örnək: çoxalmaq. Yazarların çoxu çoxalmağa qarşıdır bəlkə də, amma cibsi münasibətdə olmaq, yəqin çoxu bunu edir, daha sadəsi instiktiv olaraq biz bizi qəbul edənlər arasında görürük özümüzü, yəni ən yaxın dostumuz bizi sevən fikirlərimizi qəbul edən şəxsdir, ki ona görə təcridin ilk proseduru da çox vaxt ailədən başlayır; sirr deyil ki, ailə yuxarıda yazdığım moralları göstərə bilmir. Daha da detallı danışsaq:



Burada qəribə bir paradoks var: ailə sənə məxsusdur, amma eyni zamanda sən ailəyə məxsus deyilsən. Yəni ailə səni doğur, böyüdür, tərbiyə edir, amma sənin fərdi azadlığını həmişə nəzərə almır. Bəzən elə bilirlər ki, səni ən yaxşı onlar tanıyır. Halbuki, insan öz həyatını yaşamağa başlayanda, öz seçimlərini edəndə anlayır ki, həqiqətən kim olduğunu ancaq özü bilə bilər.

Çünki ailə təkcə qan bağı demək deyil, eyni zamanda ən dərin sosial təsir dairəmizdir. Uşaq yaşlarımızdan bəri ətraf mühitə baxışımızı, dünyanı necə dərk etdiyimizi, dəyərlərimizi və hətta özümüzə münasibətimizi ailə formalaşdırır. Amma problem ondadır ki, bu dəyərlər həmişə bizim öz daxili həqiqətlərimizə uyğun olmur.

Bəzən insan ailədən uzaqlaşmaq istəyir, çünki ailənin verdiyi kimlik çərçivələri çox dar gəlir. Biz özümüzü yenidən formalaşdırmaq, başqa bir istiqamətdə getmək istəyirik, amma ailə bizə “artıq qurulmuş” bir sistem təqdim edir. Və bu sistemdə bəzi insanlar xoşbəxt olur, bəziləri isə sıxılır. Bu sıxıntı təbiidir, çünki ailə təbii olaraq fərdi deyil, kollektiv bir sistemdir. Kollektivin isə bir çox hallarda fərdi istəklərlə konfliktə girməsi qaçılmazdır.